ЎЛ - ТЕНТАК

"ЎЛ - ТЕНТАК"

Турдимурод синфда ҳаммадан зўр бўлмасада,деярли бирон жиҳатдан ҳеч кимдан қолишмасди.Жисмонан кучли ҳисобланган Неъмат, Шавкат, Акрамлар ҳам уни ўзларидек кўриб, ҳеч уришмаган.Аълочилар Мамаражаб, Зайтуна, яхши ўкувчилар Марҳабо, Эркин, жумладан мен ҳам кўп нарсани Турдидан сўраб турардик. Тўғриси, синфимиз кучли синф ҳисобланиб ёмон ўқувчимиз йўқ эди. Ўқишдан у ҳақиқий аълочи эди.Турдининг бошқалардан ажралиб турадиган озроқ ҳислатлари ҳам мавжуд бўлиб, у Челакнинг бошқа мактабларидаги янгиликларни бизга биринчи бўлиб етказиб берарди.Бундан ташқари, у “Тошболта ошиқ”, “Мафтунингман” ва шу каби фильм ва саҳна асарларидан парчаларни, айниқса “Сартарош” ашуласини синфда ёки мактаб саҳнасида артистлардан яхши ижро этарди; кулганимиздан ичагимиз узилиб кетай дерди.

Мактабимиз янги бўлиб, энг юқори синф ўқувчилари биз эдик. Ўша вақтлари чет тиллари 5-синфдан бошлаб ўтиларди.Куз келиб мактаб энди бошланган. Дарс жадвалидаги “Чет-тили” нима деган фанлигини тушинмай турган кўпчиликка Турди бунинг “Немис тили” эканлигини айтиб берди, унга қўшни мактабда ўқийдиган ўртоғи айтибди.

-Немисчани ўргана олмай, иккичи бўлиб қолсак керак деб, биз ваҳимага туша бошладик.”Русчани ўрганганмиз-ку, немисчани ҳам ўрганамиз, унча қийин эмас экан,- бизни тинчита бошлади Турди.-”Салом” дегани ” Гўл-тентак” экан: нарги синфдаги Ҳусан-гўл, Оллаёр-тентак, икковини қўшсак немисча “Салом “бўлади .

Ўша вақтлари “лапша” ўрнида “гўл”,” жинни” ўрнида “тентак” сўзлари ишлатилар эди

“Ундай бўлмаса керак”,- ишонқирамай сўрайди Равшан.

“ Ўқитувчи келганда эшитинглар: у бизга “Гўл-тентак” дейди, биз унга “ Ўл- тентак” деб жавоб беришимиз керак”

Қўнғироқ чалиниб синфга 4-синф тарбиячиси Амалия Андреевна кириб келди Бу ўқитувчининг миллати немис бўлса ҳам, ўзбек, рус тилларини яхши билар эди. Турдининг айтгани рост бўлиб чиқди, у дарсга кириши билан “Гў(л)-тентак” деб саломлашди, биз ҳам ўзимизни тезда қўлга олиб, хор бўлиб “ Ўл-тентак” деб жавоб бердик.Амалия Андреевнанинг кўм-кўк думалоқ кўзлари яна ҳам катталашиб, оғзи очилганча қотиб қолди. Кейин шарт бурилиб синфдан чиқиб кетди.

Синфга сув сепилгандек жимлик чўкди. Икки-уч дақиқадан кейин ўқитувчи мактабимизнинг бош тарбиячиси Насиба Гумаровна билан билан кириб келди.

Биз бош тарбиячидан оловдан кўрққандек қўрқар эдик, лекин ҳамма ўқитувчилар каби бош тарбиячи ҳам бизни ёмон кўрмас эди. Нима учун ёмон кўрсин, мактабнинг аввал айтганимдек энг катталари биз бўлсак, ҳамма тадбирларда биз қатнашсак, район, область ҳатто республика спорт мусобақаларида шаҳмат, теннис, волейболдан қатнашиб, ғолибликни қўлга киритиб қайтсак, санъат байрамларида лиллипутчалардек бўлсак ҳам бошқа мактабларнинг катта синфларидан ўтсак: рубоб, скрипка, дойра у ёкда турсин, альт, труба, бас, барабан чалиб, оркестрда қатнашсак, бизни нимага ёмон кўришсин Биз ҳам ўзимизни оиланинг каттаси ҳисоблаб, ўқитувчиларимизга ҳамиша кўмак бўлардик. Мактаб биносида, ётоқхонада, ошхонада навбатчиликни асосан биз қилар эдик.

Ҳозир эса аччиғи чиққан Насиба Гумаровна ўзини зўрға босиб, синфкомимиз Мамаражабни турғазди ва нима бўлганини айтиб беришни сўради.У ҳеч нарса бўлмаганини, ўқитувчи биз билан фақат саломлашганини, кейин чиқиб кетганини айтди.Жавобдан қаноатланмай у Олимдан, кейин мендан ,- сенлар айтингларчи, нима бўлди,- деб сўради.Биз ҳам синфкомнинг гапини қайтардик.

Насиба Гумаровнанинг ранги оқариб, лаблари таранглаша бошлади.Шунда Турдимурод қўлини кўтариб, ўрнидан турди ва воқеани батафсил қилиб айтиб берди,унинг ҳикоясини эшитиб, Амалия Андреевна кулиб юборди.Салом дегани ”гўл” ҳам "ўл"ҳам эмас, “Гуд тентак” эканлигини айтди . биз “тентак” деган сўз борлигини эшитиб, айбимиз деярли йўқлигини сезсак ҳам, “ ўл” қисми учун, ўқитувчидан кечирим сўрадик

Кейинчалик ўқитувчимиз - ўқувчиларим немисчани мендан яхши гапиради,- деб бизни яхши кўриб қолган эди ва ҳаммага биринчи дарсимизни ўзи айтиб юрарди.

УМИДА ТУРСУНОВА Челак.

UMIDA TURSUNOVA